Wedstrijdzeilen met een beperking: “Op het water zijn we allemaal hetzelfde”

Anja van Wijk (34) doet dit jaar mee aan de Bossche 5 in een Hansa 303, maar is samen met haar co-schipper de enige die in die boot meezeilt. Om daar verandering in te brengen, moedigt ze andere zeilers met een beperking aan om ook te beginnen met wedstrijdzeilen. “In het dagelijks leven zijn er zoveel momenten dat je geconfronteerd wordt met je beperking, en in de boot is dat er niet meer. Dan oordelen mensen niet, ben ik gewoon iemand die ook aan het zeilen is. En wedstrijden zeilen kan ik al helemaal iedereen aanraden!”

Eerste zeilwedstrijd

Vorig jaar deed Anja voor het eerst mee aan een zeilwedstrijd, de Bossche 5. Toen kwam ze erachter dat ze een wedstrijd zeilen nog leuker dan ‘gewoon’ een tochtje zeilen: “Ik vind een wedstrijd zeilen heel leuk, ik word daar helemaal fanatiek van. Normaal zeilen vind ik ook al leuk, maar een wedstrijd geeft echt een andere dynamiek. Ik verwacht toch wel iets van mezelf als ik een wedstrijd vaar. Ja, hoe zeg ik dat, ik wil wel volwaardig mee doen in een wedstrijd. Dus daar geef ik alles voor.”

Dat Anja een wedstrijd zeilt, is echter niet zo vanzelfsprekend als voor veel andere zeilers. Anja heeft namelijk cerebrale parese, een bewegingsstoornis veroorzaakt door schade in de hersenen. Ze woont begeleid zelfstandig en zeilt bij Sailability Den Bosch.

Zeilend zonder beperking

In het dagelijks leven zit Anja dan ook in een elektrische rolstoel. “Eigenlijk wil cerebrale parese het in het kort zeggen dat ik de hele dag een soort hoge spierspanning in mijn lichaam ervaar, waardoor bewegen wat lastig is,” legt Anja uit. Zeilend vergeet ze haar beperking echter even, en dat maakt het voor haar zo bijzonder. “Op het moment dat ik in een zeilboot stap, ervaar ik mijn beperking niet meer. We zijn allemaal hetzelfde op het water. Ik heb ook mijn rolstoel niet nodig als ik in een boot zit, dus andere zeilers zien ook niet dat ik een beperking heb.” Anja denkt even na. “In het dagelijks leven zijn er zoveel momenten dat je geconfronteerd wordt met je beperking, en in de boot is dat er niet meer. Dan oordelen mensen niet, ben ik gewoon iemand die ook aan het zeilen is. Dat maakt voor mij het zeilen zo bijzonder.”

Leren zeilen met een beperking

Anja zeilt nu vooral op de zondagen met Sailability in Den Bosch. Sailability is een stichting die bij verschillende verenigingen door het hele land mensen met een beperking bij leert zeilen. Ze leerde echter zeilen bij stichting SailWise, ook een organisatie die ernaar streeft zeilen voor iedereen mogelijk te maken, welke beperking je ook hebt. Tijdens een schoolreisje naar het Robinson Crusoë eiland van SailWise zat Anja voor het eerst in een zeilboot. En die ervaring smaakte naar meer.

Inmiddels probeert ze elk jaar één à twee keer met de organisatie op zeilvakantie te gaan. En sinds een jaar heeft ze dus het wedstrijdzeilen ontdekt: “ik kan het iedereen aanraden. Ook al lijkt het eng, probeer het gewoon. Als je eenmaal hebt ervaren hoe het is om een wedstrijd te varen, dan snap je wat ik bedoel. Het voelt ook superstoer. Ook als je twijfelt zou ik willen zeggen: gewoon proberen en dan kom je er wel achter hoe gaaf het is!”

Ook Anja zelf zou het erg leuk vinden als er meer zeilers met een beperking meedoen aan lokale wedstrijden. Bij de Bossche 5 is ze namelijk vooralsnog de enige die in een Hansa 303 vaart – en dat vindt ze erg jammer. “Natuurlijk vaar ik nu ook een eerlijke wedstrijd tegen andere boten en berekenen ze alles goed, maar ik wil heel graag met andere zeilers in dezelfde klasse varen,” vertelt ze. “Tegen andere boten zeilen is ook leuk, maar het leukste is toch wel als je tegen mensen in dezelfde boot vaart.”

Hansa 303

Hoewel ze vaak in haar eentje in open boten zeilt, durft Anja een wedstrijd in een eenmansboot nog niet helemaal aan. “Ik ken op zich de basisregels van het zeilen allemaal wel goed, maar met de drukte op het water tijdens een wedstrijd en boten van alle kanten – dan is het best wel veel om dat in je eentje allemaal te overzien. Vooral op tijd zien wie er dan voorrang heeft, dat vind ik nog wel lastig als je in je eentje vaart.” Dus vaart Anja tijdens de Bossche 5 samen met Nils in de Hansa 303, ook wel Access 303 genoemd. Dat is dezelfde boot waar de parazeilers op de wereldkampioenschappen in zeilden.

Voor het goede doel

Met het zeilen van de Bossche 5 haalt ze daarnaast ook nog eens geld op voor Support Casper, de campagne van de Stichting Overleven met Alvleesklierkanker. De stichting financiert onderzoek naar nieuwe behandelmethoden van alvleesklierkanker. Het goede doel gaat Anja nauw aan het hart; haar moeder kreeg namelijk vorig jaar de diagnose alvleesklierkanker. “Als dochter kan je weinig doen, je kan haar maar bijstaan en supporten, maar verder kun je eigenlijk niks. Door geld op te halen heb ik toch het idee dat ik wat doe.”