Met de langer wordende dagen en de zon die steeds vaker schijnt, voelt het voorjaar dichtbij. Voor veel zeilers het teken om er weer op uit te gaan. Maar er zit een addertje onder het gras; het water is nog steeds ijs- en ijskoud. Zelfs op een zonnige, heldere dag in maart kun je sneller afkoelen dan je denkt, en overboordvallen kan levensgevaarlijk zijn. Ga daarom goed voorbereid het water op.
Voorkomen is beter dan genezen
Je vaart ruime wind met een zonnetje en het voorjaar lijkt eerder aangebroken dan verwacht, je jas zelfs te warm. Terug vaar je aan de wind, je voelt de wind meer en de wolken trekken ook nog voor de zon. Had je toch maar dat extra vest meegenomen. Het voorjaar laat zich toch echt wachten en daar moet je ook voorbereid op zijn. Als je eenmaal bent afgekoeld, is het lastig om weer op temperatuur te komen.
Om toch te kunnen zeilen:
- controleer je altijd het weer;
- kleed je je warm aan;
- neem je genoeg (energierijk) eten en (warm) drinken mee;
- pak je ook een set droge kleding in;
- zorg je dat er in je nooduitrusting ook een warmtedeken zit.
Dat is niet alleen comfortabel, zo kun je ook volop genieten van je tijd op het water. Lees hier en hier nog meer tips om warm te blijven.
Wat als je het koud hebt
Merk je dat je vingers stijf worden en dat je begint te rillen? Krijg je een bleke huid? Heb je last van verminderde coördinatie en vereisen simpele handelingen veel moeite? Dan is het tijd voor actie! Dit zijn namelijk kenmerken van het eerste stadium van onderkoeling. De kerntemperatuur van het lichaam is ongeveer 37 graden en als die zakt naar 35 graden beginnen de problemen al.
Groter gevaar dan onderkoeling: cold shock
Mocht je ondanks alle voorzorgsmaatregelen tóch overboord gaan, is het belangrijk om te weten welke gevaren er zijn. En dan hebben we het niet meer over onderkoeling, maar over een acuter en groter gevaar van te water raken: cold shock.
Wat doe je bij onderkoeling?
Als jij of iemand in je omgeving onderkoeld raakt, is het uiterst belangrijk om snel te handelen. Zoek meteen beschutting en probeer verdere afkoeling te voorkomen.
- Zoek beschutting en droog je af: Ga naar een warme, windvrije plek en trek natte kleding uit. Droge, warme lagen helpen om weer op temperatuur te komen.
- Voorkom verder warmteverlies: Bedek het hoofd en de nek en wikkel jezelf of de onderkoelde persoon in een slaapzak of thermodeken.
- Drink iets warms: Warme thee, bouillon of chocolademelk helpt om het lichaam van binnenuit op te warmen. Vermijd alcohol of cafeïne. Laat de schippersbitter dus maar staan.
- Beperk beweging: Laat de persoon rustig zitten of liggen. Intense bewegingen kunnen de afkoeling verergeren.
- Gebruik lichaamswarmte: Indien nodig kan lichaamswarmte helpen om iemand langzaam op te warmen.
- Is het ernstig? Roep de KNRM op via kanaal 16 of via de KNRM helpt-app of bel 112: Als iemand niet meer reageert of nauwelijks ademhaalt, schakel dan direct medische hulp in.
Wil je nog meer te weten komen over wat wel én niet te doen bij bij onderkoeling, lees dat dan hier.
Tags: Cold shock, onderkoeling Last modified: 27 February 2025
Je lichaam leren omgaan met koud water door dagelijks koud te douchen en misschien zelfs een ijsbadje mocht je daarvoor voelen is mi ook een goed idee
Kou wordt dan een fysieke bekende en je schrikt minder mocht je in het water vallen
Blijf ook lekker lang in het jaar doorgaan met zwemmen vanaf je boot, dan oefen je ook met je zwemtrap
Op onze reis over de Noorse Zee, langs Jan Mayen naar Spitsbergen, hadden we een hulpmiddel aan dek om een drenkeling horizontaal uit het water te krijgen: een ‘rollend net’. Een verzwaard net dat onder een langszij gebrachte drenkeling gebracht kan worden en met een val naar dek wordt gebracht, ter hoogte van de weggenomen railing.
Voorafgaand aan de reis oefenden we een weekeinde met man-overboord manoeuvres en deze hulpmiddelen.