Kruising tusssen Gennaker en Code Zero

De eerste keer zeilen met een nieuw zeil is altijd spannend. Willem en Pia van Ouwerkerk hebben hoge verwachtingen van de Helix Furling Gennaker van North Sails, een oprolbaar voorzeil met een groot bereik. Het bewijst zich tijdens een zonnige testvaart op de Oosterschelde.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met:

Nog geen jaar geleden zeilde het echtpaar Van Ouwerkerk voor de Franse kust bij Saint-Malo. Pia: “We voeren op met een ander jacht. We lagen een ruime koers voor en al snel moesten we gijpen voor een paar rotsen. Wij hadden daarom de spinnaker nog niet gezet. Het andere schip had een Code Zero staan, een voorzeil met een strak voorlijk dat speciaal ontworpen is voor halvewindse koersen. Vlak voor de gijp rolden ze het zeil in, maakten de gijp en rolden het over de andere boeg weer uit. Dat zag er zo gemakkelijk uit, dus ik zei tegen Willem: “dat wil ik ook!”

Gennaker met het gemak van een Code Zero

Het beeld van die mooie gijp, waarbij het zeil vliegensvlug werd ingerold en over de andere boeg werd uitgerold, had zich stevig genesteld in de hoofden van de zeilers. Dus belde Willem met Jacco Huijgen, zijn vaste contactpersoon bij North Sails. “Ik wil een zeil voor ruime koersen dat oprolbaar is, dan ben ik dat gedoe met die spiboom kwijt. Jacco kon zich goed voorstellen waar dit verzoek vandaan kwam, maar hij had een betere oplossing voor ogen dan een kopie van het voorzeil van die Franse buren.”

Het werd de Helix Furling Gennaker, een nieuw zeil van North Sails. Vandaag gaan Pia en Willem er voor het eerst mee zeilen. Jacco is mee om uitleg te geven. Als we aankomen op de steiger, zien we meteen de nieuwe koolstof boegspriet op hun boot. Die bevordert de prestaties doordat het zeil nu verder vóór de boot aangrijpt, waardoor voor een iets groter doek kon worden gekozen. Het tweede voordeel is dat het zeil nu geen last heeft van het voorstag. Vooral bij het rollen moet er niks in de weg zitten. Daarom is boven in de mast ook een kleine uithouder gemonteerd die de rol vrijhoudt van de mast en andere vallen.

Het geeft een mooie kans om vanaf de steiger de onderste roller eens goed te
bekijken. Het systeem is een mooi stukje techniek waar veel ervaring in is verwerkt.
We hijsen het zeil opgerold en al in top. Wat opvalt, is dat het zeil onderaan niet aan de
anti-torsiekabel vastzit, maar juist aan een kogelgelagerde schijf die vrij kan draaien.
Jacco legt uit: “Als je gaat rollen, dan draait de kabel maar het zeil hieronder gaat niet
mee. Bovenin zit het zeil wél aan de kabel vast. De gennaker wordt zo van boven naar
beneden, en dus veel strakker, opgerold.” En inderdaad, de rol is opvallend dun.

Boller

Dan is het tijd om het zeil eindelijk uit te proberen. Op de Oosterschelde staat een
prettige 12 knopen wind uit het zuidoosten, de zon schijnt uitbundig en de vloed is
halverwege. Betere zeilcondities zijn niet denkbaar. De schoten zijn ter hoogte van de kuip ingeschoren op de blokken van de spinnaker. De grijze doorlopende furlinglijn
wordt met een eenvoudige ring aan een elastiek licht op spanning gehouden. Op
verzoek van Willem is de lijn op het voordek gemonteerd, maar hij kan ook makkelijk
naar de kuip worden geleid, zodat je die helemaal niet meer uit hoeft.

Omdat de schoothoek is voorzien van stevig klittenband blijft het zeil goed op de rol
zitten. De veiligheidsstopper op de roller, een ratel die beide kanten op slot gezet
kan worden, helpt ook voorkomen dat de gennaker spontaan uitrolt. Zoals het stel gewend is, staat Pia achter het stuurwiel. Het is aan Willem om de Helix Furling Gennaker voor de eerste keer te zetten. Alles wat daarvoor nodig is, is een ruk aan de schoot. Binnen enkele seconden rolt het zeil zich uit. Het hagelwitte doek begint meteen te trekken en de snelheid loopt direct op naar 7 knopen.

Pia stuurt de eerste meters met het nieuwe zeil voorzichtig op een ruime koers. Daardoor kan Jacco het val een stuk losser zetten. Van een driehoekig zeil langs een
strak voorlijk krijgt de gennaker nu een veel bollere vorm. Jacco: “Zie je, het zeil projecteert naar loef. Probeer nog maar wat dieper te varen.” Pia valt nog verder af,
de schoot wordt gevierd en de gennaker krijgt een nog bollere vorm. De bootsnelheid
neemt op deze diepe koers natuurlijk iets af, maar blijft toch hangen rond de
6 knopen. Een uitstekende snelheid voor een 36-voeter op een bijna voordewindse
koers.

Strakke rol

Dan komt de ondiepte van Schaar van Vuilbaart dichterbij en is het tijd om te gijpen. De Helix Furling Gennaker liet al zien dat hij goede prestaties levert, nu mag hij zich bewijzen op het gebied van boat handling. Jacco zet eerst het val weer strak; dat is een belangrijke voorwaarde om het zeil netjes op te rollen. Als er spanning op de anti-torsiekabel staat, geeft hij Willem op het voordek een seintje. De schipper begint te rollen, maar ziet niet direct resultaat van zijn inspanning. De trommel draait, maar het duurt een paar extra slagen voordat de kabel zijn kracht kan doorgeven naar de top van het zeil. Jacco viert de schoot nu wat meer en dan rolt het zeil direct een aantal slagen om de kabel.

Willem blijft de rondlopende furlinglijn aanhalen en nu gaat het opeens heel snel.
Feilloos rolt het doek in en is het zeil verdwenen, klaar om te gijpen. Ook nu is de
rol is minstens even strak als eerder in de haven. Na de gijp is een ruk aan de nieuwe schoot genoeg om de gennaker weer bij te zetten. Het log gaat nu weer richting de 7 knopen. Toch is Jacco niet tevreden. Hij ziet deze Helix Furling Gennaker voor het eerst in actie en het voorlijk zou iets meer spanning mogen hebben om de laatste
rimpels eruit te halen, net zoals je dat bij een fok doet. De zeilmaker weet dat dit het
beste is aan te passen door het zeil even te strijken zonder het eerst in te rollen. Na
kort overleg met Willem en Pia strijkt het drietal handig het hele zeil op het voordek.
Jacco past de top wat aan en al snel kan de gennaker weer worden gehesen.

Hoger aan de wind

Op de vorige slag testte Pia hoe diep ze kon zeilen met deze gennaker. Dat was tot een
windhoek van rond de 150 graden ware wind. Daarna had het zeil te veel last van de windschaduw van het grootzeil. Nu is het tijd om te kijken hoe lang de Helix
Furling Gennaker kan blijven staan op een halvewinds rak: Pia stuurt op terwijl Jacco
de schoot dichter en dichter liert. Het zeil verandert van vorm, het wordt vlakker. Willem haalt ondertussen de grootschoot aan. “Nog hoger?” vraagt de stuurvrouw.
“Ja, ik heb hem maximaal strak staan nu,” antwoordt Jacco, “kijk maar even hoe hoog
je kunt prikken tot de telltales reageren.”

Pia stuurt nog een paar graden op, maar dan begint het voorlijk toch te killen. De schijnbare wind is ver voorbij halve wind en benadert de 60 graden schijnbare windhoek. De snelheid is nog steeds uitstekend, Claire bruist over het zoute water van de Oosterschelde. Het zeil dat zojuist nog een mooie bolling vertoonde, is nu opvallend vlak getrimd. De schoothoek staat maar net buiten de reling. De gennaker functioneert als een Code Zero.

Overtuigd

Willem en Pia van Ouwerkerk zitten te stralen in de kuip. Binnen een uur zijn ze volledig overtuigd van de eigenschappen van dit nieuwe zeil. “Jacco, je hebt niks te
veel gezegd. Dit is echt een fantastisch zeil,” zegt Willem. En dan plagend naar
zijn vrouw: “Maar de spinnaker gaat gewoon mee op vakantie, hoor,” waarop
Pia meteen haar antwoord klaar heeft: “Als-ie maar in de zak blijft.”

Meer weten over dit zeil? Zeilen voer eerder met de Helix Furling Gennaker aan boord van een Eagle 38.