Interview: Sailors for Sustainability Floris en Ivar meren na acht jaar weer aan in Nederland

38 landen en 66 duurzame oplossingen verder, meerden Floris en Ivar eind september weer aan in Nederland na acht jaar rond de wereld zeilen. De Sailors for Sustainability hielden ons al die tijd via hun weblogs en artikelen op de hoogte van hun avonturen en verwerken die nu in een boek. “We waren na vijf jaar zeilen in Nieuw-Zeeland en toen dachten we, goh, dat is pas op de helft. Onze missie is natuurlijk om mensen te inspireren met duurzaamheid, dus dat betekent dat we ook een keer terug moeten komen om het verhaal te vertellen.”

Hoe is het om terug te zijn? 

Floris: “Ja, het hele saaie antwoord is dat het heel erg meevalt. We hebben altijd langzaam gereisd -”
Ivar: “Slow travel.”
Floris: “Dus je bereidt je altijd voor op een volgende bestemming. En in je hoofd ben je al daarmee bezig. Je doet een eerste indruk op en dat is dan bijzonder. Maar dát je er bent, is niet zo heel bijzonder – want je hebt naartoe geleefd. En zo was het ook met Nederland. Na Groenland was het geloof ik nog zes dagen oversteken. Naar IJsland zeven en dan 4-2-1 en dan zie je ineens de Brandaris in de verte. We vinden het heel fijn om terug te zijn, om mensen weer te zien. We zien allemaal positieve dingen aan Nederland. We zijn in geen ander land geweest waar dingen zó goed geregeld zijn. Mensen klagen hier over wegwerkzaamheden, maar er wordt tenminste onderhoud gepleegd, er ís tenminste een weg.”

Wanneer bedachten jullie: nou, september 2024, dan gaan we terug?

Ivar: “Toen we vertrokken in 2016 was ons plan eigenlijk om in vijf jaar rond de wereld te zeilen. En we hadden toen op de wereldkaart nog veel meer routes en lijnen getekend dan dat we uiteindelijk hebben gevaren. Want waar we eigenlijk gaandeweg achter kwamen, was dat het onderzoeken van duurzaamheid, het aan land gaan, het contact zoeken met mensen en het uitwerken van al die verhalen en  óók nog wachten op goede wind, veel meer tijd kostte dan verwacht. Dat is eigenlijk de reden dat we uiteindelijk acht jaar onderweg zijn geweest en vanaf Nieuw-Zeeland ietsje sneller gingen.”

Waarom vanaf Nieuw-Zeeland wat sneller? 

Ivar: “We waren na vijf jaar zeilen in Nieuw-Zeeland en toen dachten we, goh, dat is pas op de helft. Dus als we dit tempo doorgaan, dan duurt het veel te lang. Onze missie is natuurlijk om mensen te inspireren met duurzaamheid, dus dat betekent dat we ook een keer terug moeten komen om het verhaal te vertellen. En wat ik het lastigste vond van de reis was eigenlijk dat we familie en vrienden gewoon heel erg misten. En op een gegeven moment merk je ook dat het zeilen niet meer zo nieuw is.”
Floris: “Je bent heel erg verwend met wat je allemaal hebt gezien. Daarom wilden we ook die noordelijke route op het laatst doen. Dat hadden we echt nog niet gedaan. IJsland is wel bijzonder. En we dachten: we moeten ophouden voordat het routine wordt.”

Hebben jullie het idee dat je positiever geworden bent dankzij alle oplossingen die jullie hebben gezien? 

Ivar: “Er is nog een heleboel mooie natuur. En we hebben een heleboel ellende gezien. Dood koraal, plastic, smeltende gletsjers. Het is er allebei; het is net wat je wilt zien. En we hebben ervoor gekozen om allebei te willen zien. Dus het goede nieuws is: het is nog niet te laat. Ik hoop dat we natuurlijk ons gedrag aanpassen en dat over honderd jaar de planeet weer mooi, is maar als we niets doen dan is over honderd jaar alles dood. Dan is al het koraal dood en dan drijft er inderdaad meer plastic dan vis in de zee. En de zeilers dan, ja, die komen heel depressief terug. En die zeggen: ‘het is te laat. Hadden we toen maar…’ Maar dat is nu nog niet de situatie. Het is geen onmogelijke opgave om een duurzame toekomst voor je te zien. Als je al die voorbeelden die vrij kleinschalig zijn aan elkaar legt, dan zie je al hoe een duurzame toekomst kan werken. Want hij werkt al. Alleen heel erg patchy en lokaal.”

Wat vonden jullie het meest inspirerende initiatieven? 

Ivar: “Nou we maken eigenlijk geen ranglijstjes.”
Floris: “Dat is alsof je aan een ouder vraagt welk kind favoriet is. We hebben er een paar die meerdere vlakken raken, dat wel. Zo was bijvoorbeeld in Brazilië een die precies een aantal problemen die specifiek ook voor Brazilië gelden, dat die dat aanpakt. Want als je aan Brazilië denkt, het Amazonewoud, dan denk je vaak aan ontbossing. Of je denkt aan de favelas van Rio en van Sao Paulo. Toen vonden wij dit initiatief via een professor daar, die nam ons mee naar een heel inspirerend koffiebos. En een ander favoriet van ons was in Nieuw-Zeeland, waar we spraken met mensen over de eerste rivier met rechten. Ik denk dat we veel kunnen leren van de Maori, die de natuur en onze rol daarin heel anders benaderen.”

Welke plek zouden jullie nog naar terug willen?

Floris: “IJsland, denk ik. We waren er ook maar vijf of zes dagen.” 
Ivar: “We kwamen al aan met niet geweldig weer. Terwijl we daar waren was het ook geen goed weer om door te zetten. Dus toen er goed weer kwam om verder te gaan, dachten we ja, nu gaan. Ja, met lekker wandelweer zijn we natuurlijk weer gaan zeilen. Ja IJsland, dat vonden we geweldig. Met die landschappen daar, heel bijzonder. Dat is ook het eerste wat me te binnen schiet. Daar moeten we nog een keer weer heen… Dat is ook niet zo heel ver, dus dat is ook nog wel te doen.”

Gaan jullie het missen, het leven aan boord?

Floris: “Nou, we hebben het heel lang gedaan. Ja, misschien wel. En je komt er ook zo weer in. Als je hier in de Marina bent, zit je ook weer in een soort mini-wereldje. Midden in Amsterdam, maar je bent toch op het water en met andere zeilers.”

En wat zijn nu de plannen?

“Eerst ons boek maken. En dan zien we wel verder. De boot heeft ook weer onderhoud nodig, surprise, surprise.Ik heb nu ook weer gezien dat je helemaal niet zo ver weg hoeft om lekker te varen en mooie gebieden te zien. De Shetlands zijn mooi, Zuid-Noorwegen is heerlijk, Terschelling vond ik hartstikke leuk. En het IJsselmeer is ook geweldig. Dus ja, voorlopig blijven we een beetje in de buurt. En we gaan nieuwe plannen maken hoe we ons project kunnen voortzetten. Om meer mensen te bereiken en te inspireren.”

Beeld: Floris van Hees en Ivar Smits