Ze horen tot de standaarduitrusting van bijna iedere zeilboot. Zonnepanelen hebben een vanzelfsprekende plek veroverd op het dek, aan de reling of preekstoel of in een speciaal rek boven de kuip. Maar hoe werken ze eigenlijk en wat is op jouw boot de beste plek? Je leest de voorpublicatie in Zeilen editie 03/2025!
Hoe feller de zon, hoe meer je zonnepanelen opbrengen. Op onze breedtegraad levert de zon gemiddeld zo’n 1000 kWh/m2 per jaar. In het Middellandse Zeegebied is dat al tot de helft meer. Zonnepanelen zijn daarmee een belangrijke speler aan boord voor het opwekken van elektriciteit. Er zijn echter ook beperkingen.
Drie soorten
De kern van elk zonnepaneel is de zonnecel, die licht of zon direct omzet in elektrische energie. Je hebt de keuze uit verschillende soorten zonnecellen, ieder met een eigen productieproces: mono-, multi- of polykristallijne cellen en dunne-filmcellen.
De eerste soort, monokristallijne zonnecellen, worden gemaakt van het halfgeleidermateriaal silicium: uit een vat vol gesmolten silicium wordt via een complex productieproces monokristallijne staven getrokken. Van die staven worden dunne schijven gezaagd, ook wel wafers genoemd. Je herkent de wafers aan hun donkerblauwe tot zwartachtige kleur en hun zeer gladde, gelijkmatige uiterlijk. Monokristallijne zonnecellen hebben een levensduur van ongeveer 30 jaar. Ook het rendement is hoog: tot 21 procent. Dit betekent dus dat 21 procent van het invallende zonlicht effectief wordt omgezet in elektrische energie. Monokristallijne zonnecellen zijn dan ook de meest effectieve zonnecellen in direct zonlicht. Helaas zijn ze wel relatief duur, vooral vanwege het complexe productieproces. Andere beperking van deze soort zonnecellen is dat ze slechter presteren bij diffuus licht.
Minder rendement
De tweede soort, multi- of polykristallijne zonnecellen, worden eveneens gemaakt van silicium. Alleen is in dit geval het silicium minder zuiver dan bij monokristallijne cellen, waardoor het rendement ook minder is: slechts 18 procent. De zonnecellen zijn blauwachtig van kleur en niet zo donker en plat als monokristallijne zonnecellen. Omdat de productie van de panelen minder complex is en er dankzij de vierkante vorm minder restafval overblijft, zijn deze polykristallijne zonnecellen goedkoper. Dunne-film zonnepanelen, de derde soort, bestaan niet uit mono- of multi/polykristallijnen, maar worden gemaakt van een amorf silicium. Hierdoor zijn de zonnecellen erg dun en licht. Ze zijn ook vaak kleiner dan kristallijne zonnepanelen, hebben een zeer gelijkmatig oppervlak en een donkergroene, bruinachtige of zwarte kleur. Het grote voordeel van dunne-film panelen is dat ze erg flexibel zijn en dus gebogen kunnen worden. Nadeel is dat ze daardoor ook minder stabiel zijn. Maar het grootste minpunt is wel het rendement: 8 tot 12 procent.
Zeilen 03/2025
Wil je de rest van dit verhaal lezen? Bestel nu een digitaal jaarabonnement op Zeilen, dan heb je direct toegang tot dit artikel en vind je in ons digitale archief nog veel meer. Bestel hier.
Óf bestel een jaarabonnement 12x Zeilen+ digitaal lezen, dan krijg je maandelijks ons magazine thuisbezorgd én heb je met onze app altijd en overal de kennis van Zeilen tot je beschikking. Bestel hier.
Omslagfoto en foto: © Jens Feddern/Uitgeverij Hollandia
Tekst: Jens Feddern/Uitgeverij Hollandia
Om ze zo in zo’n lelijke achteropkomende structure te plaatsen vi d ik complete onzin.