Je kan als zeiler boten tegenkomen met migranten erop, die met gevaar voor eigen leven de zee oversteken. Dit jaar gingen al 21.000 mensen in gammele bootjes over het Kanaal, waar vorige week twaalf migranten verdronken. Wat moet je doen als je zo’n boot tegenkomt en wat zijn je plichten op zee?
Meer dan vijftig mensen uit de boot van vorige week zijn gered voor Cap de Gris-Nez aan de Franse kust. Onder de twaalf slachtoffers zaten zes kinderen en een zwangere vrouw, meldt de BBC. De onderkant van de boot zou onderweg open zijn gescheurd. Minder dan acht opvarenden droegen een reddingsvest.
Op zee
Een schipper die onder Nederlandse vlag vaart is gebonden aan een aantal verdragen. Volgens het United Nations Convention on the Law of the Sea is iedere schipper verplicht om iedere persoon in gevaar op zee in veiligheid te brengen. Mits het geen gevaar veroorzaakt voor eigen schip en bemanning. Zeemigranten worden officieel gezien als drenkelingen. Je hebt dus geen keus om te hulp te schieten of niet. Als je niet kan helpen omdat je eigen veiligheid daardoor in gevaar kan komen roep je de Kustwacht op en anderen boten in de omgeving. Die zijn, als ze van de situatie afweten, ook verplicht hulp te verlenen. Schippers van grote schepen zitten niet altijd te wachten op hulpacties. Het kost ze tijd, en tijd is geld.
Aan wal
“Het wordt ingewikkeld op het moment dat mensen aan wal gezet moeten worden” zegt Wendy Guns, universitair docent aan de Open Universiteit. “Iedereen moet wel in veiligheid gebracht worden, maar heeft niet het recht overal voet aan wal te mogen zetten.” Landen aan de Middellandse Zee als Spanje, Griekenland en Italië voorkomen dat liever omdat ze dan verplicht zijn een asielprocedure te starten. Het recht is dus duidelijk maar politiek ligt het gecompliceerd. “Je moet iemand verplicht redden, dat is wat het internationaal recht zegt. Daarna kan je het beste contact opnemen met de vluchtelingentak van de Verenigde Naties. Die kunnen je verder helpen over waar je naartoe moet.” De verdragen van 40 jaar geleden zijn niet gemaakt met de huidige soort situaties in gedachten, legt ze uit. Maar het is volgens haar niet realistisch dat er nieuwe toereikende afspraken over worden gemaakt.
Nederland
Voor de overheid gelden regels die vastgesteld zijn door de International Maritime Organisation (IMO). Daar staan punten in over hoe een hulpverleningsvaartuig te werk moet gaan en tot waar ze verplicht zijn de veiligheid te garanderen. “Survivors of distress incidents are provided assistance regardless of nationality or status or the circumstances in which they are found.”
“De Kustwacht brengt mensen sowieso in veiligheid” zegt een woordvoerder. Maar wat er vervolgens aan wal gebeurd kan ze niet met zekerheid zeggen. “Die worden overgedragen aan de Marechaussee, of aan andere instanties.”
Dan zijn er nog grijze gebieden over wanneer je jezelf in gevaar brengt als je iemand probeert te redden. De Nederlandse Kustwacht zegt daarover dat het aan de persoon zelf is om dat in te schatten, en dat het voor de Nederlandse kust niet voorkomt. “Wel komen we soms lege boten tegen, de mensen die daar in zaten zijn voor de kust van het Verenigd Koninkrijk al van zee gehaald. Er is niet altijd tijd of ruimte om de boot te bergen.”
Heb je zelf recent iets ervaren of ben je boten tegengekomen in Het Kanaal? We horen je verhaal graag. Mail naar casper@zeilen.nl om in contact te komen.
Lees ook: Mensensmokkel in zeilboten op de Noordzee
Last modified: 12 september 2024
We hebben het inderdaad zeer vaak gehoord op de marifoon toen we afgelopen maanden rond het Kanaal aan het zeilen waren en vooral ter hoogte van Calais/Dover. We hebben ook wel eens zo’n rubberboot zien varen op een afstand. En gemerkt, dat als jachten dat dan melden bij de kustwacht, ze worden gesommeerd om afstand te houden. Het is hoe dan ook een akelige situatie.
Kan ik volledig bevestigen nav. onze reis in Mei dit jaar.
Bij Cape Gris Nez ook dichtbij bootvluchtelingen gezien. Daar vlakbij een speedboat met 2 opvarenden, waarschijnlijk de mensensmokkelaars. Ik ben doorgevaren, want die smokkelaars kunnen gewapend zijn. Eenmaal in Dunquerke las ik op een affiche wat je in zo’n geval het beste kan doen: geen vhf16 spraakbericht versturen, de smokkelaars luisteren mee, beter 112 bellen en rapporteren.
Je moet iemand verplicht redden, dat is wat het internationaal recht zegt. Daarna kan je het beste contact opnemen met de vluchtelingentak van de Verenigde Naties.
Leuk geschreven en verzonnendoor iemandachter een bureauwellicht, maar dan midden op zee zonder bereik? Wat dan. Leuk verhaal maar de praktijk is toch iets genuanceerder.
Een kleine groep mannen aan boord nemen lijkt mij niet meer dan normaal, maar in geval van een grote groep zal ik toch gaan twijfelen voor mijn eigen veiligheid en dat van mijn passagiers. Inhumaan of verstandig….. zeg het maar?!
Buiten bereik van vhf misschien een epirb activeren en in de buurt blijven? Daar is hij niet voor bedoeld maar er zijn mensenlevens in gevaar. Of is dit iets raars wat ik nu zeg?
Een akelig dilemma zowel voor bootmigranten als zeezeiler….er is een indrukwekkende film over dit onderwerp gemaakt die precies dit dilemma grondig uitdiept…STYX……en de afloop is helemaal verbazingwekkend….heel mooi dat internationale recht en wat je plichten zijn, maar de kustwacht heeft hierover hele andere ideeën…..misschien goed om hier eens een diepgaande reportage of webinar over te maken.
Mooi theoretisch verhaal. In de praktijk onuitvoerbaar. Nasleep onnavolgbaar bureaucratisch.
Dit is weer typisch zo’n artikel waar eigenlijk niets praktisch instaat.
Vluchtelingen tegenkomen op zee: wat moet je doen? Heeft u enig zinnig antwoord of raad gekregen? Er gaan dagen voorbij dat ik geen contact heb met de vluchtelingentak van de Verenigde Naties.
Als je geen zinnig advies kan geven zou ik als redactie dit artikel niet willen plaatsen.
Frank Jacobs, SY Frangipani
Of toch al zeker een andere titel geven.
Onze ervaring afgelopen zomer hiermee.
Wij hadden vlak water en lagen op koers met zo’n bootje tussen Calais en Dover. Wat opviel was dat de rubberboot met vluchtelingen werd begeleid door een groter schip. Ik weet het niet zeker, maar vermoedde een NGO. Op enige afstand in de gaten gehouden worden door een (grijs) schip van ‘UK Border Force’.
Door Border Force werden wij ook verzocht afstand te houden, wat we uiteraard gedaan hebben.
Een stukje verder tussen Calais en Duinkerken een soortgelijk tafereel, maar nu begeleid door een sleepboot en stukje verder gadegeslagen door een schip van de Franse kustwacht. Vervolgens liepen we Gravelines in en daar zat een troep van een man of 60 op de kade te wachten.
Zulke vluchtelingen aan boord nemen is voor een pleziervaarder riskant en GEEN optie. Ze kunnen je boot “kapen” en willen allemaal aan boord. Probeer ze maar de baas te blijven. Veel hebben kapitalen voor hun vlucht betaald en hebben 1 doel, naar de overkant. In nood weet je niet hoe ze zullen reageren/handelen.
De opdracht is duidelijk: Redden kan als je je zelf NIET in gevaar brengt. Dus melden via VHF en vooral uit de buurt blijven. Geen bereik? Er zullen, in het kanaal, vast schepen in de buurt zijn die je melding aan de kustwacht kunnen relayeren.
Mss het artikel nog eens goed lezen en je voordeel ermee doen. Je reactie levert de lezer echt niets op.
Behouden vaart.
Mijn laatste reactie was gericht aan Frank Jacobs, SY Frangipan.
Mijn reactie was reeds dat dit artikel de lezer niets oplevert!
Heb een ervaring daarmee , maar veels te lang om dat nu ik aan het varen ben dit met de telefoontoetsen op te schrijven .
Interessant onderwerp met meerdere antwoorden
Jaren geleden tijdens de oorlog op de Balkan voeren wij (een paar zeilers) vanuit de laars van Italië richting Corfou. Wij waren door andere zeilers via onze kortegolf verbindingen gewaarschuwd. Kontakt met kustwacht was niet mogelijk. Voorons was het heel gevaarlijk om in de buurt van vluchtelingen te komen, eenmaal aan boord konden we niet naar Griekenland maar ook niet terug naar Italië. We hebben dus afgesproken een drijvend pakket samen te stellen met de grootst nodige middelen. Deze hebben we voorzien met een laag maar breekbare lijn. In geval van nadering van een vluchtelingen boot kon dit pakket achter ons schip worden gesleept. Van deze tactiek hebben destijds meerdere jachten gebruik gemaakt. Of je tegenwoordig met zoveel opvarenden aan boord iets kan uithalen weet ik niet. Maar je hebt (als je de mogelijkheid hebt om melding te maken) wel alles gedaan wat je kan doen zonder eigen schip en bemanning in gevaar te brengen.
Leendert Oosterling
Afgelopen vakantie vertrokken wij ‘s ochtends voor 5 uur uit Duinkerke toen ik op zo’n 30meter afstand iets donkers midden in de vaargeul zag drijven. Eerst dacht ik dat het een drijvend object was maar toen we dichterbij kwamen kon ik meerdere mensen muisstil in een grote rubberboot zien zitten. Ze waren nog maar net vertrokken dus geen gevaarlijke situatie. We hebben getwijfeld om het te melden maar uiteindelijk niet gedaan.