Na een maand varen winnen ze met een half uur verschil

Wat was het spannend. Nederlandse oceaanzeilers Ysbrand Endt en Frans Budel op Sec Hayai hebben alles gegeven om de Japanse boot Milai voor te blijven tijdens de Globe 40 round-the-world race. En met succes: na 34 dagen, 8 uur en 18 minuten te varen, finishen ze deze etappe naar Auckland precies vierendertig minuten voor de nummer twee. 3,4 mijl verschil op een gevaren afstand van ruim 7000 mijl… Zeilen belt met Ysbrand Endt, aan de andere kant van de wereld.

Van harte gefeliciteerd! Jullie hebben deze etappe van Mauritius naar Nieuw-Zeeland gewonnen!

“Dankjewel! We zijn super trots. Dat we als Nederlands team vooraan varen in een van de grootste races ter wereld… Dat is niet te bevatten. En nu we hebben gezien dat het mogelijk is, willen we ervoor gaan om de Globe 40 op onze naam te schrijven.”

We hebben jullie op de race tracker gevolgd. Meerdere keren haalde Milai jullie in en bij de finish was het kantje boord. Hoe hebben jullie dat ervaren?

“Mentaal was het erg zwaar. We hebben vanaf 3000 mijl voor de finish ge-‘matchraced’. Bij de Straat Bass (tussen het eiland Tasmanië en het vaste land, red) haalde Milai ons in. Maar toen ze ons hadden ingehaald, wisten ze niet zo goed meer wat ze moesten doen. Dus toen maakten ze een verkeerde keuze en konden wij ze weer voorbij zeilen. En vervolgens haalden zij ons weer in, omdat ze een iets nieuwere en snellere boot hebben. Zo zijn we meerdere keren verwisseld van de koploperspositie, totdat we de Kaap Reinga rondden, bovenaan Nieuw-Zeeland.”

“Toen hadden we 30-35 knopen wind van voren, en was onze zwaardere boot in het voordeel. Per etmaal konden we zo’n vijf mijl uitlopen. Om de bocht heen nam de wind af, wat gunstig was voor Milai. Wij kozen een route verder van het land af wegens de stroming mee, terwijl onze concurrenten dichter bij de kust bleven waar mindere golfslag was, maar wel stroom tegen. Ze begonnen ons in te halen en bij de laatste veertig mijl kwamen we in het lichtweer gebied, met wind onder de tien knopen. We konden ze maar net voorblijven, mede doordat we een nieuw voorzeil hadden gekocht met net wat meer power. Het was een kwestie van tijd totdat Milai ons voorbij zou zijn, maar gelukkig voor ons was onze voorsprong net genoeg: 3,4 mijl!”

Hoe voelde dat?

“Het voelde mega. En het was extra speciaal voor Frans. Een deel van zijn familie woont hier en zijn vader heeft tot twee maal toe geprobeerd tijdens een vergelijkbare race naar Auckland te zeilen. Beide keren was het wegens materiaalpech niet gelukt om die droom te vervullen. Maar Frans is al deze jaren later wel in Auckland aangekomen. Het was een emotioneel moment. Hoe ontzettend gaaf is het als je aan komt varen, er staan twintig familieleden aan wal en je bent zowaar de eerste.”

“Tegelijkertijd zet het ons op scherp. We begonnen dit project in 2019 met de doelstelling om door heel hard ons best te doen, het podium te halen. Nu is ons streven om de race te winnen. De rest is niet goed genoeg meer. We kunnen het winnen, door onze jarenlange voorbereiding en onze strategieën.”

Hoeveel vertrouwen heb je in het schip?

“Heel veel. Ik geloof dat zo’n race voor 70 procent wordt bepaald door je voorbereiding. Bij ons is er geen onderdeel aan boord dat niet getest, versterkt of vervangen is. Alles is gemaakt om op volle kracht de wereld rond te zeilen. Dat betaalt zich nu uit en daarom durf ik er enorm hard mee te pushen.”

Waarom hebben jullie deze etappe gewonnen?

“We winnen op strategie. Daar zijn we zes uur per dag mee bezig. De meteo uitzoeken; alle keuzes en consequenties uitrekenen (lees ook ons eerdere interview met Sec Hayai over meteorologische keuzes, red). Wind, druk, golfhoogte, stroming, swell-hoogte en alles gecombineerd. Dit stoppen we in routeringsprogramma’s. De software kiest dan de snelste route. Maar in 60 procent van de gevallen wijkt de weersvoorspelling af van de realiteit, dus daar moet je op anticiperen. We bekijken de Nederlandse, Duitse en Amerikaanse weermodellen en analyseren welke op dat moment het dichtste bij de realiteit ligt, om de kortste route te kiezen. Je ziet dat wij met Sec Hayai de efficiëntste route hebben gevaren: zo’n zestig mijl minder dan de nummer twee.”

Op 29 oktober racen jullie verder naar Tahiti, waar jullie omstreek 10 november worden verwacht. Gaan jullie dingen anders doen?

“Om heel eerlijk te zijn, niet zo veel. We hebben onszelf gedwongen om nog harder te varen met de boot. We hebben weer een aantal gears gevonden om nog sneller te kunnen, die gaan we opnieuw inzetten. Wel gaan we vanaf nu wat minder open zijn over onze strategie. We zullen bij de start wat terughoudender varen om de andere schepen weg te laten komen, zodat we ze op het juiste moment kunnen toeslaan en ze inhalen.”

Maar nu eerst nog even uitrusten…

“Nadat we de boot in orde krijgen, ja. Tot en met donderdag gaan we klussen – dit is ons enige grote onderhoudsmoment tijdens de hele race. We werken nu dagelijks met acht man aan het schip. Mast eraf, onderwaterschip in een nieuwe race-antifouling, kleine reparaties aan de kiel… Dat soort dingen. Maar vanaf vrijdag rusten we een paar dagen goed uit. Dat is wel nodig. En vooral heel leuk. Hier in Auckland, de City of Sails, leeft het zeilen heel erg. Er zijn veel toeschouwers en iedereen ziet de Globe 40 als de derde grootste race ter wereld, na de Vendée Globe en The Ocean Race. Het is jammer dat dat in Nederland niet zo is, maar des te gaver dat we in deze race nu als Nederlands team toch vooraan liggen.”