Nieuws

Eerste datum invoering verzegelingsplicht vuilwatertankafvoer bekend

Én de alternatieven voor de vuilwatertank op een rij

21:45

Invoering van de verzegelingsplicht vuilwatertanks

Na jaren van onduidelijkheid en het vooruitschuiven van data is onlangs de datum voor de invoering van de verzegelingsplicht van vuilwatertank- en toiletafvoeren bekend gemaak. In het ‘Besluit tot wijziging van het Besluit activiteiten leefomgeving (BAL, red.)’ dat het ministerie van I&W 4 november jl. heeft gepubliceerd, wordt duidelijk dat de verzegelingsplicht niet eerder dan 1 januari 2026 in werking zal treden. ‘Niet eerder’ impliceert dat ook deze invoering uitgesteld zou kunnen worden, maar dat is op dit moment slechts speculatie.

In een publicatie op hun website reageert het Watersportverbond vol verbazing op het Besluit tot wijziging. De organisatie zegt niet op de hoogte te zijn geweest van deze ontwikkelingen, terwijl ze wel met het ministerie over de nieuwe wetgeving in overleg waren. Tot dusverre lijkt het ministerie in de wijziging van het Besluit activiteiten leefomgeving in elk geval tegemoet te zijn gekomen aan de wens van de klankbordgroep voor een overgangsperiode. Deze zou echter aanzienlijk korter zijn dan gevraagd. In plaats van de beoogde vijf jaar wordt de overgangsperiode door het ministerie ingekort tot 2,5 jaar. Het ministerie stelt deze periode vooral nodig te hebben om de zegels te laten produceren.

Kosten rekenen voor afzuigstations niet toegestaan

Aan de huidige infrastructuur van afzuigstations lijkt weinig te gaan veranderen. Uit een veelgehoord protest in de Internetconsultatie op de wijziging van het BAL blijkt dat afzuigstations veelal niet gratis zijn. In een reactie daarop laat het ministerie weten dat het expliciet niet is toegestaan om een vergoeding voor het gebruik van afzuigstations te vragen. Dit is wettelijk vastgesteld in het Activiteitenbesluit milieubeheer. Mocht daar niet aan worden voldaan dan kan de schipper de gemeente vragen handhavend op te treden, of kan een dergelijke situatie gemeld worden in een door het ministerie ontwikkelde app.

Invoering van de verzegelingsplicht vuilwatertanks
Volgens het ministerie is het niet toegestaan om een vergoeding voor het gebruik van de afzuigstations te gebruiken.

Onduidelijkheid over uitvoering

Met het aanwijzen van een datum voor de invoering van de verzegelingsplicht vuilwatertanks ligt het in de lijn der verwachting dat minister Harbers van I&W ook meer duidelijkheid zou verschaffen over de zegels, en de uitvoering en handhaving van de plannen. Een afsluiter van een vuilwatertank- of toiletafvoer zou volgens de minister in gesloten stand te verzegelen moeten zijn. Om “onnodige lasten te voorkomen” wordt de eigenaar van het pleziervaartuig verantwoordelijk gesteld voor het correct aanbrengen van het zegel.

Daarvoor zou, los van het eventueel boren van een bevestigingsgaatje, het niet nodig zijn om aanpassingen aan de afsluiter te doen, zo staat te lezen in het besluit. Omdat de zegels nog geproduceerd moeten worden, wordt nog niet omschreven hoe deze er uit gaan zien. Ook zegt het ministerie op een later tijdstip met een voorlichting te komen over het correct aanbrengen van een zegel. De beschrijvingen van de uitvoering van de verzegeling hinten een beetje op een tie wrap-achtige constructie, alleen blijft dat slechts een speculatie.

Twijfels over handhaving

Als de Omgevingswet over iets meer dan een half jaar daadwerkelijk in werking treedt, wordt het voor toezichthouders mogelijk om ook zonder toestemming van de eigenaar aan boord te komen om de verzegeling van de buitenafvoer te controleren. Daarbij dient de verzegeling duidelijk zichtbaar te zijn. Daarnaast zou de toezichthouder direct inzicht moeten kunnen krijgen in de locatie waarop het zegel geopend is geweest. Dat laatste is vooral voor zeegaande jachten van toepassing, omdat het op zee toegestaan blijft om je vuilwater rechtstreeks in het oppervlaktewater te lozen. Van zee terugkerende of buitenlandse jachten zouden in jachthavens en bij bruggen en sluizen een nieuw zegel moeten kunnen kopen. Naar verwachting gaan deze zegels tussen de € 10 en € 20 kosten.

Over de uitvoering van de handhaving is Rijkswaterstaat (RWS), die naar alle waarschijnlijkheid verantwoordelijk wordt voor de handhaving op bijvoorbeeld het IJsselmeer en Markermeer, kritisch. Momenteel richt RWS zich voornamelijk op het handhaven van beroepsvaart. Het uitbreiden van de handhavingswerkzaamheden naar pleziervaart past volgens RWS niet binnen de huidige capaciteit. De handhavers moeten daarnaast “worden opgeleid in de verschillende soorten toiletinstallaties die in de pleziervaart voorkomen en de verschillende vormen van fraude en technische mogelijkheden”. Omdat het lozingsverbod al sinds 2009 van kracht is, is dit in principe geen compleet nieuwe taak voor RWS. Het is nog niet bekend of je een boete krijgt op het moment dat de afvoer niet of onjuist verzegeld is.

Invoering van de verzegelingsplicht vuilwatertanks
Tot nu toe heeft Rijkswaterstaat haar handhavingscapaciteit voornamelijk ingezet voor beroepsvaart. Foto: Rijkswaterstaat |
Rindert van den Toren

Alternatieven voor de vuilwatertank

Betekent dit Besluit dat dus je verplicht bent om een vuilwatertank aan boord te installeren? Nou, nee. Een vuilwatertank neemt nogal wat ruimte in op je boot, kan gaan stinken en kan voor een ongewenste ballastverdeling zorgen. Gelukkig zijn er toegestane alternatieven waarmee je de installatie van een vuilwatertank kunt omzeilen.

Droogtoilet

Droogtoiletten zijn er in verschillende uitvoeringen, waarvan de meest eenvoudige eigenlijk niets meer is dan een hygiënische zak die je in een toiletpot, emmer of opvouwbaar toilet hangt. Omdat deze zak ook de bril van je toiletpot (of de rand van de emmer) bedekt, kun je gewoon gaan zitten en je behoefte doen. Daarna knop je de zak dicht en kun je hem bij het afval weggooien. In de zakken zit een absorberende laag die urine en ontlasting omzet in een geurloze gel.

Een andere optie is het compost toilet, waarbij de ontlasting in een bak wordt opgevangen zodat je dit later thuis op je composthoop kunt gooien. Belangrijk bij dit type droogtoiletten is dat je voor een exemplaar kiest met een urinescheider. Hiermee voorkom je dat urine en ontlasting met elkaar in aanraking komen en onaangename geuren veroorzaken.

Het bevriezingstoilet lost dat probleem op door ontlasting en urine meteen te bevriezen. Qua omvang is dit type ongeveer net zo groot als een compost toilet (63,5 x 44 x 55 cm), maar het nadeel van een bevriezingstoilet is dat je altijd stroom nodig hebt om hem te laten werken. Daarnaast is een bevriezingstoilet flink duurder dan een compost toilet.

Van de droogtoiletten is het verbrandingstoilet het type met de minste kans op stankoverlast van door opslag. Zoals de naam al doet vermoeden, laat dit type toilet niets van je ontlasting over. Als de aslade vol zit, leeg je deze in de prullenbak. De verbrandingstoilet is van de droogtoiletten veruit de duurste en heeft zowel elektriciteit als een ventilatiebuis nodig.

Urinoir

Het lozen van urine blijft op de binnenwateren wel toegestaan en daarom zou een urinoir een goed alternatief kunnen zijn. Voor een grote boodschap zou je dan gebruik moeten maken van de faciliteiten in de jachthaven. Maar omdat je dergelijke bezoeken niet per se kunt plannen, is deze optie voor een langere tocht op het water minder geschikt.

Chemisch toilet

Een chemisch toilet lijkt in beginsel op een compost toilet; in zoverre dat het formaat ongeveer overeen komt en je ontlasting ook in een bak onder het zitgedeelte wordt opgevangen. In de opvangbak van een chemisch toilet kun je een fecaliën afbrekende toiletvloeistof toevoegen voor je het toilet in gebruik neemt (dat hoeft niet bij iedere toiletbeurt, maar eigenlijk alleen als het toilet leeg is). Die vloeistof zorgt er niet alleen voor dat ongewenste geuren onderdrukt worden, maar ook voor dat je het toilet makkelijker kunt legen. De meeste jachthavens hebben hier een speciaal inleverpunt voor.

Zuiveringsinstallaties

In tegenstelling tot de andere opties houd je bij een zuiveringsinstallatie geen afval over. Nadat dit systeem het vuilwater gezuiverd heeft, mag je dat ‘gewoon’ in het oppervlaktewater lozen. Deze installatie moet voor goedkeuring voor gebruik wel aan de eisen van de overheid voldoen. Op dit moment zijn dergelijke installaties in Nederland nog niet op de markt. In het buitenland zijn ze wel verkrijgbaar, maar vaak behoorlijk prijzig en omvangrijk. Een exemplaar dat we op de METS zagen was ongeveer net zo groot als een vuilwatertank.

Alternatieven verzegeling
Foto: varendoejesamen.nl
Tags: , Last modified: 8 december 2022
Sluiten