Noodvuurwerk ligt onder vuur. Gelukkig zijn er heel wat alternatieven voor zware pyrotechnische middelen verkrijgbaar. Maar voldoen die wel? In Zeilen editie 04/2023 nemen we duik in het oerwoud van noodseinmiddelen.
Een reddingsvest neem je altijd mee op zee. Net zo vanzelfsprekend is voor veel zeezeilers het nood vuurwerk. In de groeiende hoeveelheid elektronica aan boord is het fijn om iets te hebben dat analoog en eenvoudig is. Noodvuurwerk doet het immers altijd, ook als de batterij leeg is. De gedachte is begrijpelijk, maar de realiteit is weerbarstiger. Bij gebrek aan ervaring met noodsituaties – en dat is maar goed ook – is het moeilijk om over noodseinmiddelen een weloverwogen en onder legde beslissing te nemen. Laten we eens proberen een groot deel van die onduidelijkheid weg te nemen.
Noodseinmiddelen
Noodseinmiddelen zijn middelen die louter dienen om in noodgevallen hulp te ontvangen. Daarbij kun je onderscheid maken tussen het effect van een noodseinmiddel, de werking ervan en/of de manier waarop het tot uiting komt. Allereerst het effect: een middel kan dienen om te alarmeren of om te lokaliseren, of allebei. Lokaliseren kan op verschillende manieren. Met behulp van de positie gegevens (coördinaten) die zijn meegestuurd door Epirb, plb of ais, door middel van een radiobaken of op het oog
– visueel dus. Je kunt de visuele middelen weer onder verdelen in pyrotechnische en elektronische noodsein middelen. Pyrotechnische visuele noodseinmiddelen werken door middel van vuur en noemen we noodvuur werk of ernstvuurwerk. Elektronische visuele noodsein middelen werken met behulp van led of laser en zijn voorzien van (verwisselbare) batterijen. Alle middelen om specifiek te lokaliseren geven een zichtbaar (visueel) signaal.
© James Mitchell
Elektronisch alarm slaan
De elektronische Epirb is gekoppeld aan je bootgegevens. Een Epirb alarmeert reddingsdiensten via satelliet. Vaak fungeert hij ook als radiobaken en soms stuurt hij coördinaten mee. Daarnaast hebben Epirbs een lichtsignaal, zodat op korte afstand het slachtoffer kan worden gelokali seerd. Een Epirb is dus vooral geschikt voor het alarmeren en globaal lokaliseren; voor specifiek lokaliseren is het relatief zwakke strobelicht minder geschikt.
Een plb (personal locator beacon) is kleiner dan een Epirb en is gekoppeld aan een persoon, maar werkt verder als een Epirb.
Persoonlijke aisbakens zijn een vreemde eend in de bijt. Ze alarmeren primair schepen in de directe omgeving. Een kruising van plb/ais alarmeert zowel via het satelliet systeem als de omliggende scheepvaart (zie Zeilen 10/2022).
Praktijk via marifoon en dsc
Hulp inroepen gaat bij voorkeur door middel van het uit zenden van een mayday via kanaal 16. Dat kan natuurlijk alleen als je antenne en accu nog werken.
Heb je een marifoon met dsc, gebruik dan eerst de sos of distressknop daarop, voordat je de oproep via kanaal 16 doet. De Kustwacht zal het bericht bevestigen. Ook omliggende scheepvaart wordt op de hoogte gesteld van het noodgeval. Heb je geen kans met de marifoon, dan kun je overgaan tot het inschakelen van middelen als Epirb, plb en aanverwanten. Ben je binnen bereik van een telefoon netwerk, dan kun je ook alarm slaan met de KNRM Helpt app of gewoon via het noodnummer van de Kustwacht: 09000111.
Zeilen 04/2023
Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Wanneer schiet je een valscherm signaal af? Waarom vindt Frans Hol dat ze Epirb verplicht moeten maken? Wanneer kun je het best een rooksignaal met oranje rook gebruiken? wat staat beschreven in het SOLAS-verdrag? Wie heeft wat besloten omdat het (afsteken van) traditioneel handvuurwerk gevaarlijk is? En wil je een overzicht zien van middelen en alternatieven van noodseinvuurwerk? Je leest het allemaal in Zeilen 04/2023. Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 19 april verkrijgbaar in de winkel. En wil je vanaf nu elke maand dit soort verhalen lezen? Word dan hier abonnee.
Omslagfoto: © Yvonne Ransijn
Tekst: Marinus van Sijdenborgh de Jong
