Hoe voorkom je dat je lijnen in de knoop raken?

Bijna niets zo vervelend als op een cruciaal moment een lijn ongewild hopeloos in de knoop trekken. Moet dat zeil ineens echt nú omlaag, zit je val in de war. Of de schoot moet gevierd worden, maar hij blijft door een draaiing in het blok steken. In het ideale geval is een lijn altijd netjes opgeschoten en klaar voor gebruik. In dit artikel geven we je een aantal tips voor het goed opschieten van je lijnen.

Maak er een gewoonte van

Ten eerste, leer jezelf aan dat je gebruikte lijnen direct, of anders in ieder geval na een zeilhandeling, netjes opruimt. Zowel tijdens het varen als bij het aanmeren. Als dit in je systeem zit, weet je dus dat je vallen, schoten en landvasten altijd klaar voor gebruik zijn. En dat is erg belangrijk voor de veiligheid. Daarnaast zijn losse lijnen aan dek natuurlijk een struikelgevaar. Spreek ook een vaste manier van opruimen af met je bemanning. Als de één standaard de schoot om de lier drapeert, maar de ander wil hem opgeschoten op het kuipbankje hebben liggen, is het slim om eenzelfde manier af te spreken. Heb je eenmaal een vaste plek waar je een lijn direct na gebruik netjes opruimt, dan is de manier waarop je hem opschiet nog van belang om knopen te voorkomen.

Geslagen lijnen opschieten

Voor het opschieten is het belangrijk om onderscheid te maken tussen geslagen en gevlochten lijnen. Geslagen lijnen zijn ‘traditioneler’ en bestaan uit drie, vier of meer strengen die om elkaar heen gedraaid (geslagen) zijn. Deze lijnen vind je vooral aan boord van traditionele schepen zoals tall ships. Het is essentieel om deze lijnen in de goede richting op te schieten; op de meeste schepen altijd met de klok mee, in de richting van de rechtsom geslagen lijn.  

De truc om deze lijnen vrij van kinken te houden, is om ze tijdens het opschieten in je hand ‘open te draaien’ zodat ze niet te onnatuurlijk in een cirkel gedraaid worden. Mocht de lijn toch al wat stijf worden door draaiingen, dan is het belangrijk om voor het opschieten de draaiingen uit de lijn te slaan. Dit doe je door de lijn aan dek te leggen, bij het begin te beginnen en een op- en neergaande beweging te maken met de lijn in je hand.

Gevlochten lijnen opschieten

De meeste zeiljachten zullen echter voornamelijk gevlochten lijnen met een mantel aan boord hebben. De meningen over de juiste manier van opschieten van deze lijnen zijn een beetje verdeeld. Het lijkt erop dat opschieten in achtjes het beste is, maar de meeste mensen schieten de lijnen toch op in de traditionele cirkels. Ook hier is het in ieder geval belangrijk de lijnen consequent in de goede richting op te schieten; dan wel rechtsom met de klok mee, dan wel linksom tegen de klok in. Als het goed is heeft een lijn een voorkeursrichting die je kunt volgen. Schiet de lijn op zonder een slag mee te geven zoals bij geslagen touw, want dat is niet nodig. De lijn zal vanzelf in achtjes draaien en zo worden kinken voorkomen.

Check? Dubbelcheck!

Ondanks al je voorzorgsmaatregelen en het meteen op de juiste manier opschieten van een lijn na gebruik, is extra controle belangrijk. Check voor het laten zakken van je zeilen je vallen en loop ruim voor het aanmeren je landvasten nog eens na. Om knopen te voorkomen tijdens het snel uitrollen van opgeschoten lijnen, is het handig ze voor het losgooien uit te leggen aan dek. Met deze tips voorkom je gemakkelijk ongelukken en frustraties.

Als je de lijnen tijdens het opschieten toch door je handen laat gaan, is het ook handig om eens te controleren op slijtage. Waar je dan zoal op moet letten, lees je in dit artikel. En zijn je lijnen groen uitgeslagen, maar nog wel goed? Bekijk dan eens ons stappenplan voor het wassen van je lijnen.