Een schroef die goed bij boot past is een flinke investering, maar bespaart uiteindelijk geld. Je vaart zuiniger, waardoor je verder komt op een volle tank. Met de nieuwste klap- en vaanstandschroeven zeil je ook nog eens sneller. Je leest er alles over in Zeilen editie 02/2025.
Je ziet ’m niet, maar voelt ’m wel: een vaste schroef onder een zeiljacht zorgt voor vervelende vibraties en wekt ongewenste weerstand op als
je zeilt. Echte puristen gebruiken de motor alleen voor het in- en uitvaren van de haven, maar zelfs zij willen dat de pk’s van de motor het water bereiken.
Gek genoeg hebben veel zeilers de verkeerde schroef onder hun boot hangen. “Het komt meer voor dan je denkt, dat schroeven onder zeilboten niet de juiste dimensies hebben,” zegt David Sheppard van Bruntons, het bedrijf achter de Autoprop. “Meestal merk je dit aan het toerental van je motor. Haalt dat niet het toerental dat zou moeten zodra je vol gas geeft, dan belast je de motor te zwaar met een zwaarlopende schroef. Een te lichte schroef is ook niet goed: daarmee draai je meer toeren per minuut dan waar de motor voor gemaakt is. Bij moderne dieselmotoren kijk je het best naar de toerenteller om dit vast te stellen; bij oudere diesels zie je het ook aan de uitlaat: die braken zwarte rook uit als ze worden overbelast.”
Ongelooflijke verbetering
Een zwaarlopende schroef vraagt veel van de motor omdat de diameter of de spoed (of beide) te groot zijn, of omdat hij te veel bladen heeft. Er zijn allerlei redenen te bedenken om voor een zwaarlopende schroef te kiezen, zoals het benutten van het optimale toerental van de motor bij kruissnelheid. De meeste zeiljachten zijn voorzien van een veel te zware motor, dus vaak kan dit geen kwaad. Maar helaas laten veel motorfabrikanten de garantie vervallen als je een de verkeerde schroef plaatst.
“De verbetering van de snelheid op de motor was ongelooflijk,” benadrukt Paul Kievan, eigenaar van een Dufour 24. “Ik wilde heel graag een nieuwe schroef, maar vond 3000 euro wat gortig. Uiteindelijk heb ik 1450 euro betaald voor een tweebladsklapschroef van Flexofold van 14 bij 11 inch. De oude, vaste schroef van 13 bij 8 inch was achteraf veel te licht voor mijn scheepsmotor. Met de nieuwe schroef draai ik 2100 toeren en haal ik nog steeds de rompsnelheid van mijn boot. Vroeger moest ik de motor pushen tot 2600 toeren. Ook het brandstofverbruik is beter, maar de aller- grootste vooruitgang is de voortgang onder zeil. Tot en met windkracht 4 vaar ik bijna een knoop sneller en ook kan ik een paar graden hoger varen. Voorheen zette ik de schroef altijd vast, waardoor ik de turbulentie op mijn roer voelde, maar dat is nu helemaal weg.”
Kostenbesparing
Misschien blijkt dat je motor en schroef samen niet de prestaties geven die je zou mogen verwachten. Of misschien vind je het sowieso tijd om je vaste schroef in
te wisselen voor een klap- of vaanstandschroef. Waar moet je dan beginnen?
Zeilen 02/2025
Wil je de rest van dit verhaal lezen? Bestel nu een digitaal jaarabonnement op Zeilen, dan heb je direct toegang tot dit artikel en vind je in ons digitale archief nog veel meer. Bestel hier.
Óf bestel een jaarabonnement 12x Zeilen+ digitaal lezen, dan krijg je maandelijks ons magazine thuisbezorgd én heb je met onze app altijd en overal de kennis van Zeilen tot je beschikking. Bestel hier.
Omslagfoto: © Jack Patton
Tekst: Sam Fortescue
Vertaling: Joris Westerveld
