Het is weer maart. Voor velen is het al laat genoeg en er zijn er genoeg mooie dagen geweest in februari waarop het zonde was dat de boot nog niet in het water lag. Je kiel is essentieel, maar onderbelicht. Tijd om de kiel nog aan een inspectie te onderwerpen voordat de boot weer het water in gaat. Hoe pak je dat aan?

Het water weer in

Voordat de boot eindelijk weer het water in mag, is het een goed idee om de kiel nog wat aandacht te geven. Dit begint met een visuele inspectie aan de binnen- en buitenkant van de boot. Aan de binnenkant kun je de bilge en de kielbouten inspecteren. Kijk of de spanten aansluiten en of er geen scheurtjes of vervormingen te zien zijn. Ook mogen de kielbouten niet roestig of gecorrodeerd zijn. Bij een hefkiel is het van belang dat het hefmechanisme nog werkt en dat de afdichting van de kielkast in orde is en niet lekt. Ook aan de buitenkant moet het een en ander nagelopen worden. Kijk of er scheurtjes te zien zijn rond de aanhechting. Besteed dan extra aandacht aan de voor- en achterzijde van de kiel. Een klein scheurtje is niet zo raar.

Delaminatie en momentum

In de banden of op de bok vervormen de meeste boten een beetje. Als dat elk jaar gebeurt, en je weet met welke mate, dan weet je dus wanneer er iets afwijkt. Met een bolhamer kun je op de kiel kloppen om te kijken of er sprake is van delaminatie. Eventueel kun je de aanhechting controleren: kijk of je beweging in de kiel kan krijgen door heel rustig de kiel heen en weer te bewegen. Als er momentum te creëren is, dan is het zaak de oorzaak aan te pakken voordat het jacht te water gaat.

Je moet wel weten wat je doet. Alles kan kapot

– Olav Cox, jachtexpert

De ultieme check

Bij echte twijfel over de staat van je kielbevestiging en het vlak waar je kiel aan is bevestigd, kun je je boot rustig op een blokje laten zakken. Doe dit zo rustig mogelijk met een ervaren kraanmachinist. Één persoon bekijkt dan de voorste helft en een ander de achterste helft van de kiel. Olav Cox: “Bij keuringen zet ik de boot vrijwel altijd op de kiel, bij voorkeur met het balkje iets achter het midden van de kiel. De boot moet je dan met beleid laten zakken. Afhankelijk van de vorm van het onderwaterschip zal het vlak vrijwel niets (V-vorm) tot iets (rondspant met zware wrangen) tot nog meer (zeer vlak rondspant met lage wrangen) vervormen. Een gezond vlak zou deze krachten normaliter zonder problemen op moet kunnen vangen, je hoeft de boot er immers niet meteen met het volle gewicht op te zetten.

Kennis van zaken

Het is aan de aanwezigen om in te schatten wat er aan de hand is. Er kan sprake zijn van normale vervorming, overmatige vervorming (als gevolg van delaminatie), gebroken wrangen, los zittende kielconstructie of verzwakking van het laminaat door osmose. Je kan ook zien of de kiel speling heeft ten opzichte van de romp. Om dit allemaal te kunnen beoordelen heb je wel wat kennis in huis nodig; je moet wel weten wat je doet. Alles kan kapot, zeker wanneer de boot alleen maar steunt op het achterste deel van de kiel en de boot niet al te subtiel laat stuiteren. Bij twijfel is het een goed idee om een expert in te schakelen.

Omslagfoto en foto’s: © Olav Cox
Tekst: Riemer Witteveen