Nieuws

“I am drifting” zei de vrachtschipkapitein over de marifoon

Het fenomeen driftende schepen komt steeds vaker voor, wat zijn de regels voor zeilers en grote scheepvaart?

09:42

Beeld ter illustratie Foto: Casper Chaudron

In het donker, in de mist, op de terugweg van een oversteek naar het Verenigd Koninkrijk, doet zeiler Peter Slikkerveen een merkwaardige waarneming. Ten westen van het voorzorgsgebied Noordhinder, bij Hoek van Holland, op het randje van de shipping lane, passeert hij een groot vrachtschip dat vreemde bewegingen vertoont. Er zijn twee schepen ‘aan het driften’.

Hij besluit erachterlangs te varen, maar het schip beweegt zich op stroom en wind naar hem toe. “Ik roep hem een aantal keer op om te vragen wat hij van plan is. Na een paar keer krijg ik antwoord. De schipper zegt dat hij aan het driften is. Geen plezierige omstandigheid,” zegt Slikkerveen.

Calimero

“De complexiteit en gevaarzetting lag in de lage snelheid van de vaartuigen en dat ze door de stroom vaart hadden achterwaarts – dus niet in richting van hun heading. Daarnaast had ik de indruk dat tenminste een van de schepen aan het ‘steken’ was: zo nu en dan motor gebruikend om de heading in stand te houden, waardoor de snelheid en richting ook nog eens onvoorspelbaar was.” Daarnaast is hij bang dat de schepen hun ais-beeld voor klasse B (pleziervaart) zenders hebben uitgezet. “Twee knopen is voor hem niet veel, maar als jij er zes gaat wel voor jou.” Het schip zegt hem dat hij er wel achterlangs kan varen maar het geeft hem geen veilig gevoel.

Onderzoek

Terug op de kant gaat hij op onderzoek uit.  In zijn dertig jaar zeilervaring is hij nog nooit zoiets tegengekomen. Mag dit zomaar en gebeurt het vaker? De Kustwacht zegt hem dat het gebruikelijk is. “De reden hiervoor kan zijn dat een schip de haven nog niet kan binnenvaren. Tijdens het driften zijn schepen vaak nog steeds een WVS (werktuiglijk voortbewogen schip red.); de voortstuwing is immers bruikbaar.” De tijd dat schepen driften is dus nooit lang, anders zouden ze ankeren.

Geen regels voor driften

Jan-Peter Bosma, bestuurslid bij de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij, vertelt aan de telefoon dat het inderdaad normaal is dat schepen voor de kust driften. Hij snapt ook de verwarring van Slikkerveen. “Eigenlijk kennen we de term driften niet in de COLREGs (Internationale Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op zee, BVA red.).” Daardoor zijn er ook geen regels over. Althans niet specifiek. “Ze zetten de hoofdmotor uit en laten zich drijven. Soms zenden ze dan een NUC-signaal – Not Under Command – uit over de ais, maar dat is niet de bedoeling.” NUC kun je alleen zijn door een uitzonderlijke omstandigheid; driften is dat niet. Er is geen dagmerk of lichtcombinatie waar je een driftend schip aan kunt herkennen, behalve dat ze een behoorlijke snelheid over de grond kunnen hebben. “Het is goed zeemanschap dat je zorgt dat de motor direct beschikbaar is als je gaat driften.” Een motorschip dat drift omdat het de motor heeft uitgezet moet alsnog voldoen de COLREGs.

Bosma vertelt dat er zelfs een gebied noord van ankergebied vijf is aangewezen waar schepen kunnen driften. “Voor de grote jongens van 400 meter is het niet makkelijk ankeren. Het waait al snel te hard. Vandaar dat het dus steeds vaker gebeurt.” Driften is dus gewoon toegestaan.

Underway

De Britse Kustwacht is streng voor driftende schepen die hun status op NUC zetten. Daar worden ze meteen opgeroepen en gevraagd wat er aan de hand is. “Als blijkt dat ze slechts driften, krijgen ze een tirade over de marifoon.” Ze zijn namelijk nog steeds een powered vessel underway. En dat betekent dat ze verplicht zijn uit te wijken voor scheepvaart. “NUC is lekker makkelijk, want dan moet iedereen voor hen uitwijken, ook al hebben ze daar geen recht op. Motor aan en uitwijken.”

Dat is de theorie, in de praktijk gaat het anders. Dan zal een zeiler toch echt om een driftend schip heengaan. “Dat is het calimero-effect. Groot tegen klein. Het handigste is om bovenwinds te passeren.” 

Last modified: 1 november 2024
Sluiten