Column Anna: Ongewenst

Itajaí? Nooit van gehoord. Toch blijven Noorse zeilers Bjørn Terje en Anita ons aansporen om zo snel mogelijk naar hen toe te komen. We hikken er enorm tegenaan om 70 mijl naar het noorden te varen, maar we willen wég uit het geklots in de baai van Pinheira. De weg naar het zuiden wordt geblokkeerd door winterstormen, dus uiteindelijk vertrekken we toch. Naar Itajaí, de haven waar we niet naar toe willen. In de pilot en op de bekende websites is er geen snipper informatie over te vinden. Toch is het een stopover van de Volvo Ocean Race, dus we wagen het er op.

Twaalf uur later varen we in het donker de rivier op. Links en rechts zien we enorme containerschepen op de rede liggen. Braziliaanse en Noorse handen staan klaar om de lijnen aan te pakken, ons te omhelzen na onze barre week in Pinheira, bier aan te reiken en ons het gevoel te geven dat we veilig en welkom zijn. Twee uur later tollen we ons bed in voor zomaar vijf uur ononderbroken slaap.

De volgende dag vroeg op, want we moeten opnieuw inklaren. Toen we vertrokken vanuit Paranaguá gingen we er van uit dat we meteen naar Uruguay zouden varen en klaarden dus uit. Nu moet alles weer in omgekeerde volgorde. Ondanks de welwillende houding van alle ambtenaren, stuiten we op een muur van wetgeving en regels. We zijn Nederlanders en mogen dus maximaal 90 dagen in Brazilië zijn. Die 90 dagen lopen nog deze week af. Wegwezen dus. Ongewenste gasten. Bezorgd onderzoeken we onze opties en bellen met het Nederlandse consulaat. We horen dat we wel kunnen blijven, maar een boete oplopen voor elke dag dat we langer blijven. Het probleem is dat ook de boot niet opnieuw ingevoerd kan worden en dat we dus elke dag het risico lopen dat we aan de ketting gelegd worden.

Met sombere gezichten lopen we de steiger weer op. Deze steiger is voor de vorige Volvo Ocean Race aangelegd en zal weer gebruikt worden in april 2015. Nu ligt er een bijzondere mix aan schepen. Vier jachten die er voor winterstalling liggen, de Noren met hun Linnea, een groot expeditiejacht dat uitgerust wordt voor een lange reis en een groot houten zeiljacht. Eduardo, de schipper van het houten jacht, heeft niet zoveel te doen en spreekt goed Engels. Hij ziet onze lange gezichten en vraagt wat er loos is. Als we ons verhaal uitleggen, grijpt hij zijn telefoon. Niet lang daarna zitten we tot onze verbazing in het kantoor van het hoofd van de citymarketingorganisatie. We krijgen een welkomstpakket met folders en T-shirts. Geduldig luistert hij naar mijn pogingen om uit te leggen waarom we hier zijn en wat het probleem is. Eduardo vertaalt en ondersteunt. Na twintig minuten is het helder. Hij pakt zijn autosleutels en gebaart ‘meekomen’.

En zo zitten we dus weer in hetzelfde politiebureau. Een paar belangrijk ogende mannen praten met de citymarketeer, er wordt naar ons gewezen en wij glimlachen vriendelijk terug. Tot onze enorme opluchting blijkt het dan tóch te regelen. We hebben het felbegeerde stempel in ons paspoort en kunnen nu ook de boot officieel weer invoeren.

Opgelucht lopen we terug en hebben nu eindelijk oog voor het stadje. Een ongewenste stopplek die leuke kanten heeft. Toerisme bestaat hier niet, dus we hebben al snel het idee dat we aangewezen worden op straat: “kijk, daar gaan de toeristen. Zijn dit de Noren of de Hollanders?” Ook het zeilclubje waar we moeten betalen voor ons verblijf aan de steiger is één en al hartelijkheid. Ook hier weer een welkomstpakket.

Meer en meer verbazen we ons over de onbekendheid van de plek onder zeilers. Het is een leuk plaatsje waar we midden in het centrum afgemeerd liggen. De gastvrijheid is weer spreekwoordelijk. De citymarketeer komt vrijwel elke dag vragen of we iets nodig hebben en of we gelukkig zijn. Hij zit waarschijnlijk ook achter de cameraploeg die ons een paar dagen later komt interviewen. We hebben het prima naar onze zin, zeker ook om dat we op een zoetwaterrivier liggen en minder last hebben van de gierende wind op zee. Al snel zoemt de computer ’s avonds urenlang. We kopen tickets voor leuke uitstapjes naar het binnenland. Hier kunnen we de boot veilig achterlaten.

Itajaí, Brazilië, september 2014

Tekst en foto’s: Wietze van der Laan en Janneke Kuysters